Hoe treedt natuurinspectie op?

De natuurinspectie ziet erop toe dat de regels rond bos, natuur, jacht, visserij en beschermde soorten worden nageleefd. Ze spoort milieumisdrijven en -inbreuken actief op. Om ook echt te kunnen ingrijpen op het terrein hebben natuurinspecteurs onder meer het recht op:

• Identificatie en ondervraging van een persoon
• Controle van transportmiddelen
• Controle van een vergunning
• Toegang tot elke plaats (voor bewoonde lokalen pas na toestemming van de bewoners, een huiszoekingsbevel of een machtiging van de politierechter)
• Inzage en kopie van zakelijke gegevens
• Onderzoek van zaken
• Inbeslagname van voorwerpen
• Gebruik van audiovisuele middelen
• Bijstand van de politie
• Ondersteuning door deskundigen
   

Milieu-inbreuken zijn schendingen van de natuurregels die geen of weinig schade berokkenen aan mens of milieu. Het gaat bijvoorbeeld om een administratieve fout of nalatigheid. De natuurinspectie stelt de inbreuk vast in een verslag van vaststelling. Alle milieu-inbreuken staan opgesomd in een limitatieve lijst (zie bijlagen bij BVR 12/12/2008). Deze inbreuken werden uit het strafrecht gehaald. 

Alle andere milieuschendingen, zoals ernstige vormen van milieucriminaliteit, zijn milieumisdrijven. Daarvoor wordt een proces-verbaal opgemaakt. Milieumisdrijven kunnen leiden tot strafrechtelijke of bestuurlijke sancties.
 

Afhankelijk van de aard van de feiten ontvangt de overtreder een raadgeving (bij een dreigende schending van een milieuregel) of een aanmaning (om een bestaande overtreding te beëindigen of om nieuwe overtredingen te voorkomen).
Een milieu-inbreuk wordt anders behandeld dan een milieumisdrijf. Bij een milieu-inbreuk is de afdeling Handhaving van het departement Omgeving bevoegd voor de afhandeling. Bij een milieumisdrijf gaat het dossier eerst naar het Parket. Daar wordt het gerechtelijk afgehandeld of doorgestuurd naar de afdeling Handhaving voor een bestuurlijke sanctie. Bij de vaststelling van een overtreding kunnen ook herstelmaatregelen opgelegd worden, zoals een heraanplanting.

Voor feiten met een beperkte weerslag op het milieu kan de afdeling Handhaving voorstellen om binnen een bepaalde termijn een geldsom te betalen (en dus niet te wachten op een mogelijke boete). Zo’n voorstel noemen we een ‘bestuurlijke transactie’ en is te vergelijken met de minnelijke schikking die de parketten gebruiken.
 

	Vaststelling door natuurinspecteur
Aard van de vaststelling	Milieu-inbreuk (verslag van vaststelling)	Milieumisdrijf (proces-verbaal)
Bevoegde instantie	Afdeling Handhaving (Vlaamse overheid)	Parket (Procureur des Konings)
Procedure	Bestuurlijke handhaving	Bestuurlijke handhaving	Strafrechtelijke handhaving
Vervolg		Afdeling Handhaving (Vlaamse overheid)	Drie mogelijkheden: > Minnelijke schikking > Dagvaarding voor de Strafrechtbank > Seponeren
Resultaat	Bestuurlijke geldboete (max. 400.000 euro)	Bestuurlijke geldboete (max. 2 miljoen euro)	Strafrechtelijke geldboete (min. 800 euro; max. 2 miljoen euro)