Bomen kappen buiten het bos

Om te bepalen of u een vergunning nodig hebt, gaat u eerst na of de kap opgenomen is in een goedgekeurd beheerplan. Dat kan een natuurbeheerplan, een bosbeheerplan, een beheerplan voor een natuurreservaat of een landschapsbeheerplan zijn. Is dat het geval, dan mag de kap uitgevoerd worden zoals beschreven in het goedgekeurde beheerplan en moeten geen verdere vergunningen worden aangevraagd.
 

Is de kap niet opgenomen in een goedgekeurd beheerplan, dan gaat u na of de te kappen boom zich op de huiskavel bevindt. 

In Vlaanderen is het kappen van bomen gelegen op de huiskavel van een vergunde woning en/of bedrijfsgebouw voor zover ze respectievelijk bewoond of in gebruik zijn vrijgesteld van de omgevingsvergunningsplicht voor vegetatiewijzigingen. U moet wel nog nakijken of er een omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen nodig is. 

De huiskavel is het kadastraal perceel of de kadastrale percelen die ofwel behoren bij een vergunde woning ofwel behoren bij de stal of stallen van de landbouw- en/of veeteeltinrichting en met de vergunde woning, stal of stallen een ononderbroken geheel vormen.

Doorgaans wordt de tuin met zijn duidelijke afbakening/afscheiding als huiskavel aanzien. Om zeer grote huiskavels te vermijden heeft men een beperkende oppervlakte ingevoerd. De vrijstelling van de omgevingsvergunningsplicht geldt binnen een straal van 100 m rond de vergunde en bewoonde of in gebruik zijnde woning/bedrijfgebouw. In de groen-, bos-, park-, of buffergebieden volgens de ruimtelijke ordening wordt deze straal beperkt tot 50 m rond de vergunde en bewoonde of in gebruik zijnde woning/ bedrijfsgebouw en beperkt tot het kadastrale perceel waarop de woning/het gebruiksgebouw staat.
 

Voor het kappen van bomen met een omtrek van meer dan 1 meter op 1 meter boven het maaiveld, die niet in bossen gelegen zijn, is doorgaans een omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen nodig.

Bepaalde gemeenten hebben die algemene regel verstrengd of voeren extra regels uit bij het kappen van bomen. Daarom vraagt u het best bij de gemeente na welke regels voor het kappen van bomen van toepassing zijn.

Op de algemene ‘1 meter op 1 meter regel’ zijn heel wat vrijstellingen geformuleerd (bv. in het geval van acuut gevaar of wanneer leidingbeheerders bomen moeten kappen).
 

Een omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen is niet nodig voor:

• Het vellen van hoogstammige bomen, op voorwaarde dat aan al de volgende vereisten voldaan is:
  • De bomen maken geen deel uit van een bos: in het geval de boom in een bos staat, gelden de regels uit het Bosdecreet
  • De bomen staan in een woongebied in de ruime zin, in een agrarisch gebied in de ruime zin of in een industriegebied in de ruime zin, en niet in een woonparkgebied
  • De bomen staan binnen een straal van maximaal 15 meter rondom de vergunde woning, de vergunde landbouwbedrijfswoning of landbouwbedrijfsgebouwen of de vergunde bedrijfswoning of bedrijfsgebouwen 
  • Ze liggen niet op openbaar domein
• Het vellen van alleenstaande hoogstammige bomen of van enkele bomen in lijnverband omwille van acuut gevaar en na voorafgaande schriftelijke instemming van de burgemeester.
• Het vellen van hoogstammige bomen, gelegen op terreinen waarvoor een door de bevoegde overheid of bevoegde administratie(s) goedgekeurd natuurbeheerplan bestaat, als het vellen van de hoogstammige bomen als activiteit in dat beheerplan is opgenomen.
• Het vellen van hoogstammige bomen die deel uitmaken van agroforestry-systemen waarvan de aanmelding via de verzamelaanvraag en het aanplanten van de bomen is gedaan na 1 juni 2012.
• Het vellen van hoogstammige bomen die geen deel uitmaken van een bos, door of op verzoek van de leidingbeheerder:
  • In de beschermde of voorbehouden zone aan weerszijden van bestaande ondergrondse vervoersinstallaties voor gas of vloeistof
  • In de veiligheidsstrook van 25 meter aan weerszijden van bestaande bovengrondse hoogspanningslijnen
  • In de veiligheidsstrook van 5 meter aan weerszijden van bestaande ondergrondse hoogspanningslijnen
• Het vellen van hoogstammige bomen die geen deel uitmaken van een bos, door of op verzoek van de spoorwegbeheerder, als aan een van volgende voorwaarden is voldaan:
  • De hoogstammige bomen zijn gelegen binnen een ruimte van 20 meter van de vrije rand van de bestaande spoorweg
  • De hoogstammige bomen zijn hoger dan de afstand tussen de voet van de boom en de vrije rand van de bestaande spoorweg
• Het vellen van hoogstammige bomen die geen deel uitmaken van een bos, op openbaar domein, op voorwaarde dat in de onmiddellijke omgeving in het eerstvolgende plantseizoen een herplanting gebeurt.

Opgelet: deze vrijstelllingen gelden niet in bepaalde gemeenten vanwege mogelijke strengere beleidsregels (bouwverordeningen, RUP’s…), bij dossiers waarbij u een MER, een mobiliteitsstudie of een passende beoordeling moet opmaken en in bepaalde oeverzones van waterlopen. Vraag dit na bij uw gemeente of het omgevingsloket.
 

Zoek dit op via www.geopunt.be.

Om de natuurwaarden te beschermen binnen het Vlaams Ecologisch Netwerk is het kappen van bomen er verboden. Wilt u toch kappen, dan hebt u een ontheffing op het VEN-verbod nodig, geen omgevingsvergunning voor vegetatiewijzigingen! 

• Vraag een VEN-ontheffing aan bij de dienst AVES van Natuur en Bos via het formulier ‘Aanvraag van een individuele ontheffing voor verboden activiteiten in het VEN’ (doc – 771 kB)
• Wordt de ontheffing bekomen, ga dan na of u voor de kap ook een stedenbouwkundige omgevingsvergunning nodig hebt.
• Wanneer Natuur en Bos betreffende de activiteit waarvoor een ontheffing zou moeten worden aangevraagd, een positief advies heeft verleend in kader van een aanvraag tot machtiging of in kader van een vergunningverlening, dan geldt dat advies als een ontheffing op voorwaarde dat de verleende machtiging of vergunning het advies, en de eventueel opgelegde voorwaarden, heeft nageleefd.
   

Zoek dit op via www.geopunt.be.

Om de natuurwaarden te beschermen binnen natuurreservaten is het kappen van bomen er verboden (tenzij de kap werd opgenomen in het goedgekeurde beheerplan). Wilt u toch kappen, dan hebt u een ontheffing op dit verbod nodig:

• Vraag een ontheffing aan bij de dienst AVES van Natuur en Bos
• Wordt de ontheffing bekomen, ga dan na of u voor de kap ook een stedenbouwkundige vergunning nodig hebt
   

Bomen buiten bossen kunnen voorkomen in vegetaties en worden zelf als kleine landschapselementen (KLE) beschouwd. 
In Vlaanderen is het wijzigen van de volgende specifieke vegetatietypes en kleine landschapselementen verboden:

• Holle wegen
• Graften
• Bronnen
• Vennen en heiden
• Moerassen en waterrijke gebieden
• Duinvegetaties
• Historisch permanent grasland en poelen in de groen-, park-, buffer- en bosgebieden op de bestemmingsplannen. In de valleigebieden, brongebieden, agrarische gebieden met ecologisch belang of agrarische gebieden met bijzondere waarde en binnen de perimeter van de gebieden afgebakend in uitvoering van internationale besluiten (voor zover het historisch permanent grasland als habitat is opgenomen).
   

Staat de boom in een verboden te wijzigen vegetatie of KLE, dan is de kap ervan verboden. 

• Een afwijking op dit verbod kunt u aanvragen bij de dienst AVES van Natuur en Bos met het formulier ‘Aanvragen van een vergunning voor het wijzigen van vegetatie of kleine landschapselementen’ (doc - 773 kB).
• Wordt de afwijking bekomen, ga dan na of u voor de kap ook een stedenbouwkundige omgevingsvergunning nodig hebt.
   

De actuele ruimtelijke bestemming vraagt u best op bij de gemeente.

Op www.geopunt.be kunt u nagaan of een bepaalde locatie is opgenomen in het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) en Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk (IVON), een Speciale Beschermingszone (SBZ), in een reservaat (Vlaams of Erkend) of aangewezen is als Ramsargebied of beschermd duingebied.

Hoe zoekt u op geopunt.be?
 

Afbeelding

Bij het tabblad ‘kaart’ (1) vult u in de adresbalk het adres/de locatie in (2).

• Voor het beschermingsstatuut (VEN, IVON, SBZ, reservaat…): kies onder ‘kaarten en plaatsen’ (3) het thema ‘natuur en milieu’ en vervolgens ‘natuur’. Onder dat thema kunt u de verschillende kaartlagen ophalen.
   

Meer informatie over een specifieke locatie kunt u ophalen door op de locatie op de kaart te klikken met de linkermuisknop. Er opent dan een informatieballon met de gewenste info.