Ziek of dood dier gevonden

Hebt u een ziek, verzwakt of gewond dier gevonden, wees dan voorzichtig. Zieke dieren voelen zich snel bedreigd als er iemand in de buurt komt en kunnen soms agressief reageren. Bovendien kunnen ze besmet zijn met ziektekiemen. 

• Raak een ziek of verzwakt dier bij voorkeur niet aan.
• Observeer het dier even om zeker te zijn dat het wel degelijk ziek of verzwakt is. Het kan immers gebeuren dat een dier gewoon aan het uitrusten is. Jongen van roofvogels springen op een bepaald moment uit het nest en liggen dan op de grond, maar worden wel nog door hun ouders gevoederd. Ook jonge reekalfjes die u in de vegetatie ziet liggen, zijn meestal helemaal niet achtergelaten door hun moeder. Raak jonge dieren zeker niet aan: uw geur kan ervoor zorgen dat de ouderdieren het jong verstoten.
• Denkt u toch dat een dier in nood is, bel dan een gespecialiseerd opvangcentrum om te vragen wat u kunt doen.
   

Hebt u een dood dier gevonden, blijf dan op afstand en raak het kadaver zeker niet aan. Dode dieren kunnen besmet zijn met ziektekiemen. 

• Is het géén wild dier? Contacteer dan de eigenaar. Als u de eigenaar niet kunt bereiken, neem dan contact op met de politie. Een elementaire hygiëneregel stelt dat de beheerder of eigenaar ervoor zorgt dat een kadaver niet ter plekke ontbindt.
• Is het een wild dier? Neem contact op met de bevoegde instanties, zeker als het om meerdere kadavers op één plaats gaat. Zo’n uitzonderlijke sterfte kan veroorzaakt worden door een infectie of een gezondheidsprobleem. Sommige diersoorten zijn bovendien beschermd en worden wetenschappelijk opgevolgd. Afhankelijk van de diersoort kunt u verschillende instanties contacteren.
• Hieronder leest u per diersoort wie u wanneer moet contacteren.
  Wanneer het kadaver verwijderd moet worden, contacteert u de eigenaar of beheerder van het terrein. 
  • Ligt het kadaver in een gewestelijk park of een groene ruimte in beheer van Natuur en Bos? Waarschuw dan Natuur en Bos via het telefoonnummer 02/553 81 02.
  • Ligt het kadaver in een groene ruimte beheerd door de gemeente, op een openbare weg, een niet-openbare weg of een privé-eigendom? Contacteer dan de gemeentediensten of lokale politie.

Raadpleeg de juridische informatie in verband met kadavers van dieren zonder (gekende) eigenaars, de zogenaamde ‘res nullius dieren
​​​

Om een goed beeld te krijgen van de virusstammen die circuleren bij wilde vogels en om de evolutie van de uitbraak op te volgen is het belangrijk waakzaam te zijn voor zieke en dode wilde vogels.

• Als u dode vogels aantreft in Vlaanderen of Wallonië, bel dan steeds de (gratis) influenzalijn op 0800/99777. Daar zal men u wegwijs maken in wat er met het kadaver moet gebeuren. De kadavers worden dan indien aangewezen verder onderzocht op ziekteverwekkers.
• Als u zieke vogels aantreft, contacteer dan een nabij gelegen opvangcentrum voor wilde dieren (VOC) zodat de dieren er verzorgd kunnen worden of indien nodig geëuthanaseerd en onderzocht kunnen worden op vogelgriep. Wanneer u een zieke vogel aantreft in de kuststreek, contacteer dan de gratis influenzalijn (0800/99777), daar zal u verdere instructies krijgen om de zieke vogel te laten ophalen.
   

Meer informatie over vogelgriep vind je hier terug.

SOS mezensterfte
In april 2020 werd er door onze buurlanden een grote sterfte opgemerkt bij mezen en soms ook bij andere zangvogels. Ontdek wat er precies aan de hand is en hoe u kunt helpen >
 

Als u een vleermuis vindt die ziek of gekwetst is en verzorging nodig heeft, kunt u het dier naar een erkend opvangcentrum (VOC) brengen. Om te vermijden dat vleermuizen besmet kunnen raken met humane virussen, neemt u daarbij best volgende maatregelen:

• Raak geen dieren aan als u ziektesymptomen (zoals van COVID-19) hebt.
• Draag wegwerphandschoenen en zet een goedgekeurd mondmasker op als u een noodlijdend dier naar een VOC brengt. Zo verkleint u de kans dat u humane virussen aan een dier kunt doorgeven.

Wees zeer voorzichtig bij het manipuleren van vleermuizen. Lees zeker onze aanbevelingen hieromtrent >

Hebt u een dode vleermuis gevonden? Raak de vleermuis nooit aan met blote handen, doe altijd wegwerphandschoenen aan. Opgelet: als het dier nog leeft, raden we sterkere handschoenen aan, want het dier kan erdoor bijten! Een vleermuis kan besmet zijn met rabiës (hondsdolheid). Check ook of de vleermuis echt dood is. In rust kan een vleermuis zijn lichaamstemperatuur laten zakken. 
Als u een dode vleermuis vindt, kunt u die binnenbrengen voor wetenschappelijk onderzoek op rabiës. Volg dan nauwkeurig deze maatregelen >

Lees meer over:

• Maatregelen ter preventie van overdracht van het COVID-19-virus van mens op vleermuizen en op andere wilde fauna
• De passieve monitoring van vleermuizen (rabiës)
• Lees meer over vleermuizen op Ecopedia >

De egel heeft het de laatste jaren moeilijker in ons land. Daarom zijn er enkele onderzoeken opgestart. Lees hoe egels gemonitord worden en wat u moet doen als u een zieke egel vindt.

Na de uitbraak van Afrikaanse varkenspest bij everzwijnen in Wallonië worden alle dood gevonden everzwijnen in Vlaanderen ingezameld voor analyse, tenzij ze een duidelijk slachtoffer zijn van jachtactiviteiten.

• Blijf op afstand en raak het kadaver niet aan!
• Bel zo snel mogelijk het Opvangcentrum voor Wilde dieren (VOC) uit uw provincie
   

De gecontacteerde medewerker van het provinciale opvangcentrum voor wilde dieren zal vragen naar uw precieze locatie en de situatie ter plaatse (ziet het kadaver er nog intact uit of is het al deels vergaan, ligt het in een bos of langs de weg, is het een klein big of een groter zwijn…).

De medewerker zal vervolgens verdere instructies geven. Deze persoon zal u eventueel vragen om niet weg te gaan tot wanneer er een ploeg ter plaatse komt om het kadaver op te halen voor onderzoek. Op die manier proberen we samen om eventuele ziekten bij wilde zwijnen snel vast te stellen en verdere spreiding te voorkomen.
 

Blijf op afstand en raak het kadaver niet aan. Bel het Opvangcentrum voor Wilde dieren (VOC) uit uw provincie zodat het kadaver kan ingezameld worden voor onderzoek.

De gecontacteerde medewerker van het provinciale opvangcentrum voor wilde dieren zal vragen naar uw precieze locatie en de situatie ter plaatse (ziet het kadaver er nog intact uit of is het al deels vergaan, ligt het in een bos of langs de weg, …). Indien het kadaver voldoet aan de door ANB vastgelegde criteria zal het worden opgehaald door het VOC voor autopsie en onderzoek. Indien het kadaver niet voldoet aan de onderzoekscriteria zal het VOC dat meedelen aan de melder en dient de eigenaar of terreinbeheerder het kadaver te verwijderen.
 

Wanneer u een dode amfibie in Vlaanderen aantreft waarbij het kadaver relatief vers én intact is zonder traumatische doodsoorzaak (dus geen aangereden amfibieën, kadavers die zijn aangepikt door dieren en geen verdronken amfibieën) brengt u die best steeds naar een van de Opvangcentra voor Wilde dieren (VOC) zodat de doodsoorzaak wordt onderzocht:   

• Verpak het kadaver in een dubbele plastic zak of berg het op in een plastieken doosje
• Volg steeds het veiligheidsprotocol om ongewilde verspreiding van het virus te voorkomen
   

Regio	VOC	Contact
Antwerpen	VOC Brasschaat-Kapellen Holleweg 43, 2950 Kapellen	Telefoon: 03/376 45 15 E-mail: info@vocbrasschaatkapellen.be
Limburg	VOC Natuurhulpcentrum Oudsbergen Industrieweg Zuid 2051, 3660 Oudsbergen	Telefoon: 089 85 49 06 E-mail: info@natuurhulpcentrum.be
West-Vlaanderen	VOC Oostende Nieuwpoortsesteenweg 642, 8400 Oostende	Telefoon: 059 80 67 66 E-mail: voc.oostende@vogelbescherming.be
Vlaams-Brabant	VOC Malderen Boeksheide 51, 1840 Malderen	Telefoon: 052 33 64 10 E-Mail: voc.malderen@gmail.com
Oost-Vlaanderen	VOC Merelbeke Liedermeersweg 14, 9820 Merelbeke	Telefoon: 09 230 46 46 E-mail: voc.merelbeke@vogelbescherming.be